Co nas nie zabije, to nas… upokorzy

Znam historię mężczyzny, który podczas hipnoterapii odkrył źródło swojego jąkania się: w wieku szkolnym, podczas przedstawienia, zmoczył się w spodnie na oczach całej szkoły. Jego umysł zamiótł „pod dywan” ekstremalne emocje towarzyszące temu publicznemu upokorzeniu, które znalazły jednak swoją drogę ekspresji w zaburzaniu mowy chłopaka. Jako dorosły człowiek potrafił już poradzić sobie z tym przykrym doświadczeniem: przeżył je na nowo, a jąkanie ustąpiło.

Dzieci nie radzą sobie z ekstremalnymi doznaniami, które są dla nich traumatyczne. Czy to dobrze, czy źle, że my dorośli pamiętamy upokorzenia? Staramy się o nich na codzień nie myśleć, bo i po co. Ale może właśnie pamięć o nich pozwoli nam urosnąć w siłę i nauczyć się samoobrony? Wszystko uczy i z każdej sytuacji można wyciągnąć konstruktywne wnioski.

 

# Zły autokar

W latach podstawówki był krótki okres, w którym uczęszczałam do prywatnej szkoły. Mieszkałam na przedmieściach Warszawy i stamtąd zabierał mnie do niej autokar. Byłam przyzwyczajona do kierowców, wyglądu mojego autokaru i grupy współpasażerów. Jeden dzień różnił się jednak od innych i wiedziałam to już wtedy, kiedy z samego rana zobaczyłam na poboczu jezdni przejechanego psa (tego, który wygląda, jak prosiak- Bull Terrier’a). To nie mógł być dobry znak.

Po wyjściu ze szkoły szłam z tłumem dzieciaków w kierunku naszego pojazdu. Wyglądał inaczej, niż zawsze i kierowcy też nie rozpoznałam. Moja klasa się jednak ulotniła, a był to ostatni autokar w linii, więc musiał to być ten pojazd. Zajęłam wolne miejsce otoczona obcymi twarzami. Rozglądając się wokół dostrzegłam kogoś, kogo znałam z widzenia, więc się odprężyłam. Panikować na nowo zaczęłam widząc przez okno zupełnie nieznane mi rejony, przez które przejeżdżaliśmy. Dzieciaki kolejno wysiadały i autokar pustoszał. W pewnym momencie poznałam jedno skrzyżowanie i wiedziałam, gdzie jestem, i w którą ulicę musi teraz wjechać kierowca. Serce biło mi z radości i ulgi, jednak nie na długo, gdyż odbiliśmy od skrzyżowania w przeciwnym kierunku.

Im dłużej trwała moja podróż, tym głębiej zapadałam się w swój fotel. Byłam przerażona, ale ponieważ nie znoszę okazywania słabości, sztuczny uśmiech nie schodził mi z twarzy. Nie chciałam dać po sobie poznać, że się zgubiłam. Znalazł mnie w końcu kierowca autokaru, wciśniętą w siedzenie i chowającą za oparciem z naprzeciwka. Zapytał mnie, ostatnią pasażerkę, gdzie mieszkam i załamał, kiedy usłyszał odpowiedź- byłam na końcu świata. Odwiózł mnie do mojej miejscowości, gdzie czekał na mnie tata, zmartwiony, zmęczony, zły i stojący bardzo blisko miejsca, w którym rano widziałam przejechanego „prosiaka”.

 

# Łapówka

Moje 3 lata spędzone na studiach w Polsce mogę spokojnie uznać za zmarnowane. Pomijając już nawet brak odpowiedniego przygotowania do zawodu- zwyczajnie nie miałam okazji na pójście dalej w wybranym kierunku, gdyż zaraz po obronie pracy licencjackiej dołączyłam do rodziców i siostry w Anglii. Nie zdążyłam nawet odebrać dyplomu i rok po wylocie z Polski po niego wróciłam.

Aby móc obronić pracę licencjacką i oficjalnie zakończyć studia, trzeba najpierw oddać stosik dokumentów, w który zalicza się również obiegówka, czyli kilka podpisów potwierdzających, że nie przechowujemy w domu nieoddanej na czas książki z biblioteki, ani nie chowamy pod pachą piłki z sali gimnastycznej. Wszystkie dokumenty oddałam na czas i dostałam termin obrony. Jakież było więc moje zdziwienie, kiedy panie w dziekanacie odmówiły mi odbioru dyplomu z powodu braku… obiegówki.

Próby przekonania ich, że na pewno oddałam podpisaną obiegówkę, spełzły na niczym. Postanowiłam więc wziąć je na litość, opisując łzawą historię o tym, z jak daleka przybyłam i jedynie po odbiór dyplomu. I to był chyba mój błąd, gdyż Anglia często kojarzy się z bogactwem. Panie w dziekanacie najwyraźniej „wyczuły we mnie pieniądz” i, nawet na mnie nie patrząc, zaproponowały mi upewnienie się, czy nie mam tej obiegówki gdzieś w… portfelu.

Pamiętam doskonale, że zrobiło mi się gorąco i słabo. Na pewno się zaczerwieniłam, a może nawet zapurpurowiłam. Nie wiedziałam, co mam robić. Przyszło mi nawet do głowy, żeby faktycznie im zapłacić. Ale ile? Czy nie wyśmieją kwoty £20? Może od razu dać 50? Nie zniosłabym więcej upokorzeń. W końcu udało mi się z siebie wyksztusić, że w portfelu nie mam obiegówki. Paniom było oczywiście BARDZO przykro i odesłały mnie z niczym. Zanim wyszłam zapytałam, czy obiegówkę może załatwić dla mnie przyjaciółka, która zaczyna studia na tej samej uczelni. Dostałam przyzwolenie i, roztrzęsiona, wyszłam.

 

# Pedofilka

Jedna z moich prac w Polsce polegała na tym, że pilnowałam dzieci bawiących się na zadaszonym placu zabaw (tak zwanym „małpim gaju”) w centrum handlowym. Pomysł sam w sobie był świetny: rodzice mogli zostawić dzieci z nami i spokojnie udać się na zakupy. Organizowałyśmy też imprezy urodzinowe, a plac miał bardzo atrakcyjne wyposażenie.

Pewnego dnia miałam pod opieką może trójkę dzieci. Bawiły się grzecznie i nic nie zapowiadało nadchodzącego tornada. Po jedną z dziewczynek przyszła mama. Mała była akurat w łazience i dość długo z niej nie wychodziła. W końcu jej mama zajrzała do niej i przez uchylone drzwi widziałam, jak pomaga małej zapiąć pasek od spodenek. Wypisywałam właśnie druczek do zapłaty, kiedy obie wyszły z łazienki: kobieta była wzburzona, a małej aż włosy podskakiwały od impetu, z jakim była ciągnięta za rączkę. Mama dziewczynki oznajmiła mi, że jej córka ma majteczki założone na lewą stronę. Zbita z tropu odpowiedziałam zgodnie z prawdą, że mała korzystała z toalety. Wtedy kobieta zwróciła się do córki z pytaniem, dlaczego ma źle założoną bieliznę? Dziewczynka odpowiedziała: „Niech ta pani ci powie”.

Myślałam, że padnę trupem, kiedy dotarło do mnie oskarżenie w oczach tej kobiety. W młodziutkim i niewinnym umyśle dziewczynki odbicie piłeczki w moją stronę mogło być jedynie próbą uniknięcia złości i skarcenia przez mamę. W dorosłej głowie tej drugiej sprawy wyglądały jednak zupełnie inaczej… Nie pamiętam połowy kazania, którego od niej dostałam- potwierdziła jednak to, że według niej majstrowałam przy intymnych częściach ciała jej dziecka. Upokorzenie i niesprawiedliwość tych oskarżeń sparalizowały mnie do tego stopnia, iż nie potrafiłam wydusić z siebie słowa. Kobieta zapłaciła za opiekę nad córką i odeszła, wściekle wypuszczając z nozdrzy parę.

 

Dziś postąpiłabym w tych sytuacjach zupełnie inaczej. Już nie byłabym ofiarą. Nie odstanie się to, co się już stało, ale z każdej kontrowersyjnej sytuacji mogę wyciągnąć budujące wnioski. A Wy pamiętacie jakieś swoje życiowe upokorzenia?