34/52 – Czytelniczo ciężki rok

W 2022 roku przeczytałam tylko 14 książek. Co prawda obecnie czytam jeszcze jedną, ale raczej nie skończę jej do końca roku. Nie liczę też tych, które odłożyłam po 50 stronach (podobno to dobry wyznacznik tego, czy książka nam ,,leży”). Uważam, że ta niska liczba czytelniczych podbojów to idealne podsumowanie tego, jak ciężki był to dla mnie rok. Praca na pełen etat, dojazdy transportem publicznym (pokrzywdzonym Brexitem, strajkami i angielską pogodą), lawirowanie między szkołą a żłobkiem, a po powrocie do domu jeszcze cały alfabet obowiązków, w tym kurs na tłumacza. 14 książek na rok to jedna książka i jakieś 50 stron kolejnej na miesiąc. Tylko tyle zdołałam wycisnąć z umęczonego ciała i umysłu. Pozostaje mi jedynie mieć nadzieję, że rok 2023 będzie łaskawszy.

Długo korciło mnie, żeby zrobić któtkie podsumowanie tych 14 książek, ale za każdym razem dochodziłam do wniosku, że być może nikogo to nie zainteresuje. Zapytałam w końcu sama siebie, czy nie warto o nich napisać, jeśli dzięki temu ktoś miałby odnaleźć coś intrygującego dla siebie? Pewnie, że warto 🙂 Oto one.

1. ,,Educated” (w Polsce ,,Uwolniona”) Tary Westover. Niesamowita autobiografia kobiety, która wychowywała się w rodzinie fanatycznych mormonów i do 17 roku życia odcięta była od publicznej edukacji. Tryb życia tej wielodzietnej, prawie całkowicie odciętej od świata jaki znamy rodziny pozwalał na całą masę dziwactw, ograniczeń, nakazów i przemocy bez strachu przed interwencją z zewnątrz. Książka nie tylko ukazuje absurdy życia codziennego młodej Tary, ale prowadzi nas również przez proces rodzenia się w niej świadomości świata i znaczenia edukacji. Na lubimyczytac.pl oceniłam ją na 10/10 I jest to zdecydowanie jedna z książek mojego życia.

2. ,,Euphoria” (,,Euforia”) Lily King. Nic z tej książki nie pamiętam, co mówi chyba samo za siebie. Mój wpis ma jednak zachęcać, a nie zniechęcać do czytania, więc ograniczę się jedynie do wzmianki, że książka opowiada o trójce antropologów, którzy prowadzą badania wśród plemion Nowej Gwinei w latach 30. XX wieku. Jest to fikcja literacka, choć Margaret Mead była postacią prawdziwą.

3. ,,The Imam’s daughter” (,,Niewierna córka”) Hannah Shah. Prawdziwa historia dziewczynki, a później nastolatki, której ojciec, szanowany człowiek sprawujący ważną rolę duchowną, urządza jej i reszcie rodziny piekło za zamkniętymi drzwiami domu. Jest to rodzina z Pakistanu mieszkająca w Anglii. Problem przemocy domowej, szczególnie w kontraście z idealnym wizerunkiem oprawcy budowanym w społeczeństwie, jest tematem uniwersalnym i nie dotyczy on konkretnej kultury, religii, kraju czy rasy. Jednak w książce ,,Niewierna córka” oprócz uniwersalnych krzywd mamy też obraz ekstremalnie zaburzonej i niedostosowanej społecznie rodziny muzułmańskiej, żyjącej w izolacji i niechęci do kraju, który ją przyjął. Historia bohaterki jest jednak bardzo inspirująca i kończy się dla niej dobrze.

4. ,,All who go do not return” (,,Kto odejdzie, już nie wróci”) Shulema Deena. Autobiografia mężczyzny, który opuścił jeden z najbardziej ortodoksyjnych odłamów chasydów. W miarę czytania książki zrozumiałam, że jest to nie tylko niezwykle ciekawy wgląd w życie i obyczaje tego ruchu, ale również, a może przede wszystkim, piękny obraz transformacji człowieka, którego dotychczasowy świat nieubłaganie rozpada się kawałek po kawałku każdego dnia. Z jednej strony jest to proces niezwykle ekscytujący, a z drugiej przerażający. Nie ma już jednak odwrotu. Umysłu raz otwartego nie da się ponownie zamknąć. Historia Shulema przypomina pod tym względem historię Tary, byłej mormonki i dostała ode mnie 8/10 gwiazdek.

5. ,,Rebecca” (,,Rebeka”) Daphne de Maurier. Wynudziłam się koszmarnie. Ma to być gotycki thriller, romans wypełniony grozą. Nowa małżonka wprowadza się do posiadłości swojego męża, w którym nadal wszechobecny jest duch zmarłej, pierwszej pani domu. Jest to uznany i kochany przez wielu klasyk literatury, dlatego nic więcej nie napiszę.

6. ,,The girl from Baghdad” (,,Dziewczyna z Bagdadu”) Michelle Nouri. To jedna z tych książek, które proszą się o kontynuację. Autobiografia pół-Czeszki, pół-Irakijki, która urodziła się w Pradze, ale dorastała w Bagdadzie, który pokochała całym swoim sercem. Książka opowiada o niemal bajkowym dzieciństwie autorki i jej wpatrzeniu w ukochanego ojca, które powoli zaczynają przeradzać się w koszmar wojny nie tylko iracko-irańskiej, ale również rodzinnej, z powodu których Michelle wraz ze swoją matką i siostrami zmuszona jest wrócić do postkomunistycznych Czech, boleśnie kontrastujących z arabską baśnią. Tutaj również 8/10.

7. ,,Pine” (nie posiada polskiego wydania) Francine Toon. Akcja książki dzieje się w małej, szkockiej wiosce otoczonej sosnowymi lasami. Jest surowo, minimalistycznie, klaustrofobicznie i mroczno. Mała Lauren mieszka z ojcem zapijającym smutki po zaginięciu żony. Według niego – żona odeszła. Według mieszkańców wsi – nie żyje. A Lauren po cichutku zatapia się w świat matki i nie można być pewnym, czy dziewczynkę ponosi wyobraźnia, czy zjawa faktycznie ją odwiedza. Świetny debiut na 8/10.

8. ,,Umysł samobójcy” Ulka Cztery. Merytoryczna, ważna i potrzebna książka na temat samobójstw. Problem wzięty jest pod uwagę z wielu perspektyw. W książce znajdziemy porady, statystyki i analizę różnorodnych przyczyn tego zjawiska. Nie będę jednak ukrywać, że tytuł sugeruje coś innego. Spodziewałam się podróży wgłąb tytułowego umysłu samobójcy, być może w formie wspomnień bądź nawet pamiętnika, a zupełnie tego nie dostałam.

9. ,,Working Stiff” (,,Ciało nie kłamie”) Judy Melinek i T.J. Mitchella. Reportaż w formie zapisu wspomnień amerykańskiej patolog medycyny sądowej. Książka zdecydowanie spełniła moje oczekiwania. Jest edukacyjna, intrygujaca, szokująca, obrzydliwa i otwierająca oczy. Jestem pełna podziwu dla autorki, pani doktor Melinek, za jej profesjonalizm, pację, zaangażowanie w wykonywany zawód oraz szacunek, z jakim podchodzi zarówno do badanych ciał, jak i rodzin zmarłych. Kolejne 8/10.

10. ,,Głód i jedwab” (z niemieckiego ,,Hunger und Seide”) Herty Müller. Zbiór esejów ukazujący powszechnie znany temat życia w ustroju totalitarnym z zupełnie innej perspektywy. Każde zdanie, każde słowo ma tu znaczenie. Bystre obserwacje i wnioski w punkt ubrane w dosadne słowa. Książka wydana w 1995 jest boleśnie aktualna nawet dziś. Dostała ode mnie 9/10.

11. ,,Mapping the interior” (,,Mapa wnętrza”) Stephena Grahama Jonesa. Krótka opowieść o chłopcu należącym do plemienia Czarnych Stóp, który z powodu somnambulizmu zaczyna dostrzegać obecność swojego nieżyjącego ojca. Chłopiec wierzy w to, że to właśnie stan towarzyszący lunatykowaniu przenosi go na pogranicze świata żywych i zmarłych. Tęsknota za ojcem i wynikająca z niej desperacja popycha chłopca coraz dalej i głębiej w historię rodziny i tajemnice samego domu. Granica między prawdą i szaleństwem jest cienka.

12. ,,Klątwa” Mai Wolny. Opowieść księdza skazanego na śmierć przez powieszenie, będąca jednocześnie jego spowiedzią. Narratorem jest tu lustro płci żeńskiej, a słuchaczem rajca, który przyszedł po winnego. Akcja rozgrywa się w XVII-wiecznym Kazimierzu Dolnym na tle prawdziwych wydarzeń tamtego okresu: wielkiej powodzi, procesu zielarki oskarżonej o bycie czarownicą oraz kwitnącego handlu wiślanego. Minimalistyczna forma książki i jej spokojny rytm rekompensowane są pięknym językiem i różnorodnością wątków.

13. ,,A girl returned” (,,Porzucona córka”) Donatelli Di Pietrantonio. Trzynastoletnia dziewczyna zostaje zwrócona przez swoich rodziców adopcyjnych tym biologicznym. Pomimo że ma dwie matki, czuje, że żadna jej nie chce. Rodzina, do której wraca, jest zupełnie inna od tej, w której się wychowała. Jest obco, biednie, ozięble i tłoczno. Arminuta, jak na nią wołają, próbuje odnaleźć się w nowej rzeczywistości, jednak pozostawione bez odpowiedzi pytania o przeszłość nie dają jej spokoju. W tym wszystkim rodzi się jednak coś krystalicznie pięknego i nieoczekiwanego: siostrzana miłość. W moim sercu 8/10.

14. ,,Angole” Ewy Winnickiej. Zbiór rozmów z Polakami, którzy z różnym skutkiem wyemigrowali na Wyspy. Każda historia jest inna i ukazuje inne motywacje, wnioski i poziom zasymilowania z tubylcami. Nawet ja, po ponad 14 latach życia w Anglii, znalazłam w książce nowe informacje, niektóre wręcz szokujące. Pomimo że wbrew tytułowi o samych Anglikach nie ma tu zbyt wiele, książka jest bardzo wartościowa i dostała ode mnie 8 na 10 gwiazdek.

I to już wszystkie książki z roku 2022. Jestem bardzo ciekawa, czy któryś tytuł Was zaintrygował? Czujecie się zachęceni do którejś z lektur?